Έχουν σχέση τα μικρόβια του εντέρου σου με τη σεξουαλική σου ζωή;

Η σεξουαλική λειτουργία του ανθρώπου είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο, το οποίο επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως φυλετικές ορμόνες, ψυχολογικούς και νευρολογικούς παράγοντες, άγχος, παχυσαρκία, υπέρταση, διαβήτη, ορμονικές διαταραχές κ.ά.

Όσον αφορά στη σεξουαλική επιθυμία, αυτή ελέγχεται από συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου μέσω της δράσης νευροδιαβιβαστών. Συγκεκριμένα, η νορεπινεφρίνη, η ντοπαμίνη, η μελανοκορτίνη, η ωκυτοκίνη και η βασοπρεσίνη εμπλέκονται στη σεξουαλική διέγερση, ενώ η σεροτονίνη, τα οπιοειδή, η προλακτίνη και το ενδοκανναβινοειδές σύστημα μεσολαβούν στη σεξουαλική αναστολή. Θα μου πεις, αυτά είναι πάνω κάτω γνωστά. Τα μικρόβια του εντέρου μας πώς μπήκαν στην εξίσωση; Πρώτα απ’ όλα, ας τα γνωρίσουμε λίγο καλύτερα.

Μια γνωριμία με τα μικρόβια του εντέρου μας

Πριν προχωρήσουμε, θα ήθελα να σας συστήσω πολύ σύντομα με τα μικρόβια του εντέρου μας. Παιδιά, από εδώ τα μικρόβια! Μικρόβια, από εδώ τα παιδιά! Εντάξει, πλάκα κάνω. Το ανθρώπινο σώμα αποικείται από τρισεκατομμύρια μικρόβια, με τη μεγαλύτερη αφθονία να απαντάται στο έντερο. Μάλιστα, η εντερική μας μικροχλωρίδα θεωρείται από ορισμένους επιστήμονες ξεχωριστό όργανο.

Το σύνολο των μικροβίων που αποικίζουν το ανθρώπινο σώμα (κυρίως βακτήρια, αλλά και ιοί, αρχαία, πρωτόζωα και μύκητες) ονομάζεται “μικροβιότα” (microbiota) και το σύνολο του γενετικού τους υλικού “μικροβίωμα” (microbiome). Ίσως όταν ακούμε τη λέξη “μικρόβιο”, σκεφτόμαστε πως κινδυνεύουμε - και όμως! Υπάρχουν τρεις διαφορετικές κατηγορίες μικροβίων ως προς το πώς επηρεάζουν τον οργανισμό στον οποίον βρίσκονται (τον οργανισμό “ξενιστή”):

α) τα μικρόβια που μπορεί να έχουν αμοιβαία επωφελή σχέση με τον ξενιστή (symbionts), β) το ένα από τα δύο μέρη (ξενιστής ή μικρόβιο) να επωφελείται, ενώ το άλλο να μένει ανεπηρέαστο (commensals) ή γ) το μικρόβιο να επωφελείται εις βάρος του ξενιστή (pathogenic).

Είναι πλέον κοινώς αποδεκτό στην επιστημονική κοινότητα ότι τα μικρόβια του εντέρου έχουν αλληλεξαρτώμενη σχέση με τον ξενιστή τους. Πολύ ενδιαφέρον είναι ότι η ποικιλία των μικροβίων και η σύσταση της εντερικής μας μικροχλωρίδας είναι στενά συνυφασμένες με την υγεία μας και επηρεάζουν το ενδοκρινικό σύστημα, την πέψη, την ανθεκτικότητα σε παθογόνα, το ανοσοποιητικό μας σύστημα κ.ά.

Επηρεάζουν τα μικρόβια του εντέρου τη σεξουαλική ζωή;

Απ’ ό,τι φαίνεται, ναι! Μεταξύ πολλών άλλων, τα μικρόβια του εντέρου φαίνεται πως εμπλέκονται και στη σεξουαλική ζωή του ανθρώπου. Σε μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα του 2021, μελετήθηκε η σύσταση της εντερικής μικροχλωρίδας σε γυναίκες με διαταραχή υποτονικής σεξουαλικής επιθυμίας (ΥΣΕ) (μείωση ή έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας που προκαλεί έντονη δυσφορία και διαπροσωπικές δυσκολίες και δεν οφείλεται σε άλλη ψυχιατρική πάθηση, στη λήψη φαρμάκων ή σε προβλήματα σχέσης) και σε γυναίκες παρόμοιας ηλικίας χωρίς ΥΣΕ (control group).

Οι γυναίκες της μελέτης με διαταραχή υποτονικής σεξουαλικής επιθυμίας παρουσίασαν διαφορές στη σύσταση της εντερικής τους μικροχλωρίδας συγκριτικά με το control group. Συγκεκριμένα είχαν μειωμένα επίπεδα Ruminococcaceae και αυξημένα επίπεδα Bifidobacterium και Lactobacillus συγκριτικά με γυναίκες χωρίς ΥΣΕ. Η μελέτη αυτή άρα προτείνει ότι η αφθονία των Bifidobacterium και Lactobacillus καθώς και πολλών μεταβολιτών που βρέθηκαν σε δείγματα κοπράνων στα γκρουπ που μελετήθηκαν, σχετίζονται με την έλλειψη ή μείωση της ερωτικής επιθυμίας, ενώ η αφθονία σε βακτήρια της οικογένειας Ruminococcaceae έχει θετική συσχέτιση με τη σεξουαλική επιθυμία.

Τα αυξημένα επίπεδα των βακτηρίων που σχετίστηκαν με τη μειωμένη ή μηδενική ερωτική επιθυμία (Bifidobacterium και Lactobacillus) έχουν επίσης συσχετιστεί με μειωμένο αίσθημα θυμού, δυσφορίας και επιθετικότητας, καθώς και με αίσθημα θλίψης, κάτι που θα μπορούσε να συντελέσει στην ερμηνεία των ευρημάτων της μελέτης αυτής.

Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι το εντερικό μικροβίωμα μπορεί να ρυθμίσει τον μεταβολισμό της ντοπαμίνης, της σεροτονίνης και της νορεπινεφρίνης στον εγκέφαλο, δηλαδή των κύριων νευροδιαβιβαστών που ρυθμίζουν τη σεξουαλική επιθυμία.

Μια επίσης ενδιαφέρουσα μελέτη που διεξήχθη το 2021 μελέτησε τη σχέση του εντερικού μικροβιώματος με τη σεξουαλική λειτουργία στους άντρες. Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, άντρες με στυτική δυσλειτουργία παρουσίαζαν μειωμένη ποικιλότητα εντερικών βακτηρίων συγκριτικά με άντρες χωρίς στυτική δυσλειτουργία. Επίσης, παρατηρήθηκαν διαφορές στα είδη των βακτηρίων ανάμεσα στις δύο αυτές ομάδες. Η μελέτη αυτή προτείνει ότι η στυτική δυσλειτουργία σχετίζεται με τη βιοποικιλότητα της εντερικής μικροχλωρίδας και τα μικρόβια του εντέρου μπορούν να επηρεάσουν τη στυτική λειτουργία, ρυθμίζοντας τα επίπεδα ορμονών, φλεγμονώδεις μεσολαβητές, καθώς και άλλους παράγοντες.

Με βάση τα στοιχεία αυτά, το εντερικό μικροβίωμα θα μπορούσε δυνητικά να συντελέσει στην πρόληψη και θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας στο μέλλον.

Εν κατακλείδι, ο ρόλος που παίζουν τα μικρόβια του εντέρου στη σεξουαλική ζωή καθώς και ο εμπλεκόμενος μηχανισμός χρήζουν περαιτέρω μελέτης. Η καλύτερη κατανόηση της σχέσης της εντερικής μικροχλωρίδας με τον άξονα έντερο-εγκέφαλος-λίμπιντο (gut-brain-libido axis) μπορεί δυνητικά να οδηγήσει στην ταυτοποίηση νέων θεραπευτικών στόχων με στόχο τη βελτίωση της σεξουαλικής υγείας των ανθρώπων. Φαίνεται, πως η τροποποίηση της εντερικής μικροχλωρίδας θα μπορούσε δυνητικά να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον ως μέσο βελτίωσης της σεξουαλικής μας ζωής. Στο μεταξύ, οι ειδικοί προτείνουν υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση, ξεκούραση, μείωση του στρες και…προβιοτικά φίλοι/ες μου!

Disclaimer! Το παρόν άρθρο παρέχεται αποκλειστικά για ενημερωτικούς σκοπούς και δεν αποτελεί, κατ' ουδέν τρόπο, ιατρική σύσταση.