Καν’ το όπως τα μυρμήγκια!

Πολλοί οργανισμοί, πριν από εμάς, αντιλήφθηκαν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μυρμηγκιών και προσπάθησαν μάλιστα να τα μιμηθούν! Αυτή η κατηγορία μιμητισμού καλείται ant mimicry (μιμητισμός μυρμηγκιών) και αφορά τη μίμηση από άλλους οργανισμούς της μορφής ή / και της συμπεριφοράς των μυρμηγκιών.

Γιατί όμως να μπει κανείς τον κόπο να μιμηθεί τα μυρμήγκια?

Τα μυρμήγκια είναι πολλά σε αριθμό και βρίσκονται σχεδόν παντού στον πλανήτη μας. Υπολογίζεται ότι περίπου το 1/4(!) της ζωικής βιομάζας είναι μυρμήγκια. Οπότε αν θέλεις να χαθείς μέσα στο πλήθος, το να μοιάζεις με μυρμήγκι είναι μία εξαιρετική μεταμφίεση! Επίσης έχουν χαρακτηριστικούς χρωματισμούς και εύκολα αναγνωρίσιμα μοντέλα συμπεριφοράς που επιτρέπουν στους άλλους οργανισμούς να τα ξεχωρίζουν. Αυτό το χαρακτηριστικό, σε συνδυασμό με το εξαιρετικό αμυντικό οπλοστάσιό τους, όπως ισχυρό δάγκωμα, δηλητηριώδες τσίμπημα και δυνατότητα να επιστρατεύουν τους συντρόφους για βοήθεια, κρατούν τους εχθρούς μακριά. Οπότε αν θέλεις να αποφύγεις τον ίδιο εχθρό με τα μυρμήγκια τι πιο λογικό από το  να τους μοιάζεις!

Η μίμηση των μυρμηγκιών είναι μία στρατηγική που ακολουθούν πολλοί διαφορετικοί οργανισμοί, ο καθένας για δικό του λόγο.

Ένας από τους βασικούς λόγους είναι για να μπερδέψουν τους θηρευτές τους και να μην καταλήξουν στο μενού τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι αράχνες του γένους Myrmarachne, οι οποίες το έχουν πάει σε άλλο επίπεδο! Έχουν καταφέρει να αντιγράψουν όχι μόνο τη μορφή των μυρμηγκιών αλλά και τη συμπεριφορά τους. Μπορούν και μιμούνται το ζιγκ ζαγκ μοτίβο κίνησης αλλά και να δημιουργούν την ψευδαίσθηση κεραίας κουνώντας τα μπροστινά τους πόδια. Είναι σαν να έχουν μάστερ στην υποκριτική!

Ένα, ακόμη, παράδειγμα είναι τα μαντώδη (mantis). Τα νεαρά άτομα μπορούν εύκολα να μπερδευτούν με μυρμήγκια, αποκτώντας έτσι προστασία από τους θηρευτές.

Σε άλλη πάλι περίπτωση, ο οργανισμός μπορεί να θέλει να καταναλώσει τα ίδια τα μυρμήγκια! Χρησιμοποιεί, λοιπόν, το κόλπο της μεταμφίεσης ώστε να μπορεί ανενόχλητος να τριγυρίζει ανάμεσα στο αγαπημένο του μεζεδάκι. Ύπουλο ε; Μερικά είδη σκαθαριών (rove beetles) μιμούνται την εμφάνιση, τη μυρωδιά ακόμα και τη συμπεριφορά συγκεκριμένων ειδών μυρμηγκιών, ώστε να μπορούν να τρυπώνουν στις αποικίες τους και να τα τρώνε.

Κάποια είδη αραχνών (crab spiders) το έχουν πάει ακόμα πιο μακριά. Προσποιούνται τα τραυματισμένα μυρμήγκια, ώστε να πλησιάσουν τα υπόλοιπα μυρμήγκια για να δουν τι συμβαίνει κι έτσι βρίσκουν την ευκαιρία, αρπάζουν τα θύματά τους και τρέχουν μακριά για να τα καταναλώσουν!

Τέλος, η αράχνη Black footed ant spider το έχει τερματίσει! Η αράχνη αυτή δεν τρέφεται με μυρμήγκια, αλλά, κυρίως, με αυγά άλλων αραχνών. Για να μπορέσει όμως να τα βρει θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις αράχνες. Αυτό απαιτεί πολλή ενέργεια και έχει μικρές πιθανότητες επιτυχίας, οπότε το ζώο βρήκε μία άλλη στρατηγική. Αντί να επιτεθεί στις αράχνες αποφάσισε να τις τρομάξει! Πώς; Ορισμένα είδη μυρμηγκιών επιτίθονται ή ακόμα και τρώνε αυτά τα είδη αραχνών, οπότε εξελικτικά αυτές οι αράχνες έχουν μάθει να τα αναγνωρίζουν και να τρέχουν μακριά αφήνοντας τις φωλιές τους απροστάτευτες. Έτσι, λοιπόν, το συγκεκριμένο είδος αράχνης μιμείται, αυτά τα μυρμήγκια. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να πλησιάζει στις φωλιές και να τρέφεται με τα πολύτιμα και θρεπτικά αυγά τους. Όπως φαίνεται οι αράχνες αυτές είναι βιρτουόζοι στην κατασκοπία!

Όποιος και αν είναι ο λόγος που οι διαφορετικοί οργανισμοί μιμούνται τα μυρμήγκια, φαίνεται πως είναι επιτυχημένη στρατηγική επιβίωσης, καθώς έχει εμφανιστεί πολλές φορές ξεχωριστά κατά τη διάρκεια της εξελικτικής ιστορίας.

Κάν’ το όπως τα μυρμήγκια, λοιπόν, και απ’ ότι φαίνεται δε θα χάσεις!