Keeping up with the jumping spiders!

Τετάρτη, 26 Ιουλίου 2023, 03:07
Keeping up with the jumping spiders! Keeping up with the jumping spiders!

Οι αράχνες που πηδούν (jumping spiders) είναι μία τεράστια οικογένεια αραχνών που τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολύ δημοφιλή κατοικίδια. Έχουν κερδίσει δίκαια το όνομά τους, γιατί μπορούν όντως να πηδούν. Μάλιστα θα έκαναν ακόμα και τους Ολυμπιονίκες να ντρέπονται! Εκτελούν εντυπωσιακά άλματα.

Συγκεκριμένα μπορούν να πηδούν έως και 50 φορές το μέγεθος του σώματός τους σε απόσταση! Είναι, δηλαδή, σαν να είχαμε τη δυνατότητα εμείς να πηδήξουμε ως τον τριακοστό όροφο μίας πολυκατοικίας.  Επίσης μπορούν να χρησιμοποιούν διαφορετικών ειδών άλματα και να ελέγχουν την τροχιά που ακολουθούν, ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος και την απόσταση από το σημείο προσγείωσης.

Θα είχε άραγε ενδιαφέρον μία μέρα μαζί με μία αράχνη που πηδάει; Τι θα βλέπαμε αν την περνούσαμε μαζί της; Διαλέξτε την αγαπημένη σας αράχνη που πηδάει και πάμε να ξεκινήσουμε την περιπέτειά μας!

Όποια πέτρα και να σηκώσεις μία αράχνη θα τη βρεις!

Ανάλογα με το είδος της αράχνης που θα διαλέξουμε για την περιπέτειά μας, μπορούμε να ταξιδέψουμε σε όλο τον πλανήτη, καθώς έχουν κατακτήσει σχεδόν κάθε γωνιά του. Βρίσκονται σχεδόν παντού. Οι αράχνες που πηδούν είναι μία μεγάλη οικογένεια, με πάνω από 5000 είδη να έχουν περιγραφεί και χαρακτηριστεί μέχρι σήμερα. Έτσι, υπάρχουν μέλη που συναντώνται σε όλα τα περιβάλλονται του πλανήτη, αν και μεγάλο μέρος τους προτιμά το τροπικό κλίμα. Παρ’ όλα αυτά, είδη αραχνών που πηδούν έχουν βρεθεί και σε πλαγιές του βουνού Έβερεστ. Ο μόνος τρόπος για να ξεφύγεις από αυτές είναι να πας στους πόλους!

Η μέρα μίας αράχνης ξεκινάει με το που ξυπνήσει. Και ναι, πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως πολλά είδη της οικογένειας κοιμούνται και φτάνουν και σε ύπνο REM. Δεν είμαστε ακόμα σίγουροι ότι ονειρεύονται, αλλά είναι κάτι που ερευνάται.

Οι αράχνες αυτές καταστρώνουν και εκτελούν σχέδια δράσης.

Σίγουρα κατά τη διάρκειά της περιπέτειάς μας θα βλέπαμε την αράχνη σε μία αριστοτεχνική καταδίωξη του θηράματός της! Το να πιάσουν το γεύμα τους δεν είναι καθόλου απλό για αυτές. Δεν υφαίνουν τον ιστό τους περιμένοντας τα θηράματα, αλλά τα κυνηγούν. Συγκεκριμένα μπορούν και καταστρώνουν σχέδια και τα εκτελούν με ακρίβεια.

Οι αράχνες είναι πολύ έξυπνες. Μπορεί ο εγκέφαλός τους να έχει το μέγεθος ενός κόκκου σουσαμιού, παρ’ όλα αυτά έχουν εξελιγμένη σκέψη. Μπορούν να προγραμματίζουν και να εκτελούν τις προσχεδιασμένες διαδρομές τους με μεγάλη ακρίβεια. Επίσης εφαρμόζουν σχέδια δράσης, τα οποία σκέφτονται με μεγάλη λεπτομέρεια ανάλογα με το θήραμα στο οποίο στοχεύουν. Διαλέγουν, δηλαδή, την κατάλληλη στρατηγική επίθεσης ανάλογα με το στόχο. Μάλιστα αν κατά τη διάρκειά της, η στρατηγική δεν πετύχει, τότε εφαρμόζουν δεύτερο σχέδιο προκειμένου να καταφέρουν το σκοπό τους. Είναι προετοιμασμένες για κάθε ενδεχόμενο. Ακολουθούν δηλαδή τη βασική αρχή κάθε πειραματικής διαδικασίας: δοκιμή και σφάλμα!

Fun fact: Κάποια είδη όπως οι αράχνες Portia fimbriata μπορούν και ξετρυπώνουν ακόμα και καλά κρυμμένα θηράματα. Όπου και να πας η αράχνη θα σε βρει!

Έχουν υπερ-αισθήσεις.  Δεν είναι τυχαίες οι υπερδυνάμεις του spiderman!

Στην προσπάθειά τους να πιάσουν το θήραμά τους, τους βοηθάνε και οι υπερ-αισθήσεις τους.  Οι αράχνες αυτές διαθέτουν 4 ζευγάρια ματιών που τους επιτρέπουν να έχουν εξαιρετική όραση. Συγκεκριμένα ένα ζευγάρι μεγάλων ματιών βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του σώματος, ενώ σε κάθε πλευρά βρίσκεται από ένα μικρότερο μάτι. Επίσης στην κορυφή του κεφαλιού υπάρχουν άλλα 4 μάτια, 2 μεσαίου μεγέθους και 2 μικρού μεγέθους. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να βλέπουν παντού γύρω τους χωρίς να έχουν τυφλά σημεία. Τα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς τους χιτώνα μάλιστα μπορούν να κινούνται αυτόνομα επιτρέποντας στην αράχνη να βλέπει περιμετρικά χωρίς να κουνάει το κεφάλι της.  Φαίνεται πως είναι καλύτερες από σύστημα παρακολούθησης! Τα μεγάλα σε μέγεθος μάτια στο κέντρο του κεφαλιού τους παρέχουν πληροφορίες για το χρώμα και τη θέση του αντικειμένου, ενώ τα πιο μικρά προσφέρουν μεγάλη οπτική γωνία και έτσι μπορούν να αντιλαμβάνονται ακόμη και την κίνηση.

Interesting fact: Οι αράχνες έχουν την ικανότητα να βλέπουν την υπεριώδη ακτινοβολία (uv) λόγω των φίλτρων που διαθέτουν στα κύτταρα των ματιών τους. Μπορούν να δουν περισσότερα χρώματα από εμάς!

Επίσης μπορούν να ακούν! Ναι σωστά, οι αράχνες παρ’ όλο που δεν έχουν αυτιά ή  ακουστικούς πόρους, μπορούν και αντιλαμβάνονται τους ήχους. Στην επιφάνεια του σώματός τους υπάρχουν αισθητηριακά τριχίδια τα οποία μπορούν και αντιλαμβάνονται τα ακουστικά κύματα και στέλνουν μέσω νευρώνων τις αντίστοιχες πληροφορίες στον εγκέφαλο. Μπορούν μάλιστα να αντιλαμβάνονται ήχους που βρίσκονται έως και 3 μέτρα μακριά. Πολύ εντυπωσιακό αν σκεφτούμε ότι αυτό το πλάσμα έχει μέγεθος μόλις μερικά εκατοστά!

Με τέτοιες αισθήσεις και βέβαια την ικανότητα να σχεδιάζουν το κάθε τους βήμα, ποιος ο λόγος να υφάνουν ιστό τελικά;

Σα γνήσια αραχνοειδή δεν μπορούν παρά να υφαίνουν και αυτά ιστούς, αλλά να τους χρησιμοποιούν για άλλους σκοπούς, όχι για να πιάνουν τα θηράματά τους. Τους αξιοποιούν για να φτιάξουν μικρές σκηνές που λειτουργούν ως καταφύγια από τη βροχή ή από άλλους θηρευτές. Επιπλέον κατασκευάζουν ιστούς και τους αγκιστρώνουν σε διάφορα σημεία στο περιβάλλον. Αυτοί χρησιμοποιούνται για να τους παρέχουν καλύτερη κατεύθυνση αλλά και σταθεροποίηση κατά την προσγείωση. Επίσης, λειτουργούν ως δίχτυ ασφαλείας αν προσγειωθούν σε κάποια επισφαλή επιφάνεια ή αστοχήσουν και δεν πετύχουν το θήραμά τους. Τους χρησιμοποιούν, δηλαδή, και ως μέσo διαφυγής.

Έχουν εντυπωσιακά τελετουργικά ζευγαρώματος

Συνεχίζοντας τη μέρα μας μαζί τους σίγουρα θα είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε κάποιο τελετουργικό ζευγαρώματος! Παρόλο που είναι σχετικά σπάνιο σε ζώα μικρού μεγέθους, οι αράχνες αυτές έχουν τέτοιου είδους τελετουργικά. Το αρσενικό σα γνήσιος Δον Ζουάν κυνηγάει κάθε θηλυκό που βρίσκει στο δρόμο του! Όταν μία αρσενική αράχνη συναντήσει μία θηλυκή, τότε αρχίζει να την ακολουθεί και κάνει προσπάθεια να ζευγαρώσει μαζί της. Υπάρχουν πολλές πιθανότητες η θηλυκή αράχνη  να μην είναι από το ίδιο είδος και άρα κινδυνεύει να αποτελέσει το επόμενό της γεύμα. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι θηλυκές είναι μεγαλύτερες από τις αρσενικές και έχουν λιγότερα χρώματα και εξωτερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, επομένως το αρσενικό μπορεί να μη γνωρίζει ότι πρόκειται για αράχνη διαφορετικού είδους.

Όσο λοιπόν ο υποψήφιος ακολουθεί την πιθανή σύντροφό του, εκτελεί εξαιρετικές χορογραφίες. Συγκεκριμένα οι χορογραφίες που εκτελεί περιλαμβάνουν ζιγκ ζαγκ μοτίβα, άλματα, κινήσεις των ποδιών και δονήσεις του σώματός τους. Αυτό μπορεί να διαρκέσει αρκετή ώρα μέχρι τελικά το θηλυκό να πειστεί και να ζευγαρώσει ή να επιτεθεί στο αρσενικό! Όπως και να ‘χει παίρνει το ρίσκο προκειμένου να έχει την ευκαιρία να διαιωνιστεί. Σε ορισμένα είδη μάλιστα η χορογραφία συνοδεύεται και από κάποιο «τραγούδι». Οι αράχνες παράγουν ακουστικά κύματα τα οποία μπορούν και αντιλαμβάνονται τα θηλυκά χρησιμοποιώντας τα «ακουστικά» τους τριχίδια!

Interesting fact: Τα αρσενικά παρουσιάζουν ποικιλία χρωμάτων ακόμα και στο φάσμα UV προκειμένου να εντυπωσιάσουν τα θηλυκά και να τραβήξουν το ενδιαφέρον τους.

Τέλος, αν ήμασταν πολύ τυχεροί μπορεί να παρατηρούσαμε και μία αράχνη να «θηλάζει» τα μικρά της! Και όμως, αν και χαρακτηριστικό των θηλαστικών, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες βρέθηκε πώς ένα είδος αράχνης που πηδά, η Toxeus magnus, παράγει μία ουσία, η οποία μοιάζει ως προς τη χρήση με το μητρικό γάλα. Τα θηλυκά άτομα αυτού του είδους παράγουν και εκκρίνουν αυτή την ουσία και ταΐζουν τους απογόνους τους. Το υγρό αυτό είναι ένα μίγμα από σάκχαρα, λιπαρά και πρωτεΐνες και είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρήθηκε ότι συνεχίζουν να τους ταΐζουν και αφού τα άτομα φτάσουν στην σεξουαλική ωρίμανση!

Μετά από μία τόσο κουραστική μέρα θα καταλήγαμε σε κάποιο αραχνοΰφαντο καταφύγιο για ύπνο και ξεκούραση! Οι αράχνες που πηδούν φαίνεται να είναι ενδιαφέροντα πλάσματα γεμάτα μυστήρια που περιμένουν να τα ανακαλύψουμε.

Όσα και αν πούμε, λοιπόν, γι’ αυτή την εντυπωσιακή οικογένεια είναι λίγα! Οι αράχνες, αν και συχνά μας προκαλούν ανατριχίλες, φαίνεται ότι έχουν πολλά να μας διδάξουν.  Είναι μετρ στην παρακολούθηση, στο να καταστρώνουν σχέδια, στις «πτήσεις» αλλά… και στο φλερτ. Σε κάθε περίπτωση, η μελέτη των αραχνών είναι μια ενδιαφέρουσα περιπέτεια. Ποιος ξέρει, τι μπορεί να καταλήξουμε να μάθουμε από αυτά τα μικρά πλασματάκια!

Σας άρεσε; Μοιραστείτε το!

Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο

(2 ψήφοι)

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: